Maestro Project | Microalgen: kleine organismen, grote mogelijkheden

donderdag 4 april 2024 - 21:34

Zoals wel vaker is onbekend, onbemind. Dat geldt ook voor microalgen. Kleine organismen, met potentieel een bijzonder grote positieve impact. In het kader van het Maestro project werkt een groep stakeholders aan het vormen van waardeketens in Vlaanderen. Maar waarom zou je als producent microalgen overwegen als ingrediënt? We zetten enkele voordelen en potentiële klanten op een rijtje!

Algen, meer dan groene schijn!

Voor veel mensen is een eerste associatie de groene schijn in een zwembad of beek, maar het is tijd om dat cliché te doorbreken. Algen leven inderdaad in waterige milieus, waar ze door middel van fotosynthese CO2 kunnen omzetten in zuurstof en biomassa. Het zijn eigenlijk geen planten, maar voorlopers van planten en eukaryote cellen in het algemeen. ‘Algen‘ is een verzamelnaam voor een grote groep organismen die zowel meer-als enkelcellig kunnen zijn. Momenteel werden er al 35 000 soorten in kaart gebracht, maar er wordt geschat dat er tot wel 800 000 soorten zouden kunnen bestaan.

Algen: voedzame superhelden

Algen combineren hoge voedingswaarden met lage milieu-impact. Binnen het maestroproject ligt de focus vooral op chlorella en spirulina en meer bepaald hun meerwaarde als eiwitbron.

Gedroogd chlorella poeder bevat wel 60 gr eiwitten per 100 gr. Dat is zo’n drie keer meer dan traditionele vlees- of visproducten zoals rund of zalm. Daarnaast bevat chlorella poeder ook vitaminen en mineralen zoals calcium, ijzer en vitamine C.

Spirulina, wat meestal ook aangeboden wordt in poedervorm, heeft een gelijkaardig eiwitgehalte. Het bevat iets minder calorieën, maar ook minder van verschillende mineralen en vitaminen.

Wanneer over microalgen gesproken wordt gaat het ook vaak over de gezonde omega 3 vetzuren. Andere microalgen, zoals nannochloropsis, bieden hier meer mogelijkheden dan spirulina of chlorella.

Hoe komt het dat algen een lage milieu-impact hebben? Voor de productie zijn weinig inputs nodig: geen pesticiden of meststoffen en het gebruikte water hoeft niet van drinkwaterkwaliteit te zijn. Het kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van regenwaterinstallaties, effluenten van landbouw- of voedselprocessen, grassappen of zelfs zoutwater. Afhankelijk van de installatie kan het water ook gerecycleerd worden.

Algen: onder welke vorm vermarkten?

In het kader van het project deed docent Michelle Lenaerts van het Expertisecentrum Duurzaam Ondernemen en Digitale Innovatie verbonden aan Thomas More onderzoek naar de consumentenacceptatie van microalgen.

Tussen februari en maart 2023 werd een online survey verspreid via verschillende kanalen, wat leidde tot zo’n 1200 deelnemers met een gemiddelde leeftijd van 49 jaar. Van 17 productcategorieën werd bevraagd of consumenten bereid waren ze aan te kopen, en of ze daar eventueel meer voor zouden betalen. Voorbeelden van producten waren het standaard poeder, tot brood met algen, bier of kaas.

Welke vooroordelen hebben consumenten? Het goede nieuws is dat 81% van de deelnemers een positieve tot zeer positieve eerste indruk van microalgen hebben. Maar er zijn ook enkele bekommernissen. Op de eerste plaats heeft bijna de helft het gevoel het product nog niet voldoende te kennen. Daarnaast heeft een derde twijfels bij de smaak. 1 op 4 vreest voor een hogere prijs. Hoe meer dierlijke producten iemand consumeert, hoe meer deze bezorgdheden spelen.

Er is ook een duidelijk onderscheid tussen de verschillende productcategorieën. Het meeste interesse tot aankoop is er voor deegwaren (vb. pasta verrijkt met microalgen, 59%), eieren waarbij de kippen via hun voer microalgen hebben geconsumeerd (53%), vegetarische burgers (44%) en koekjes (41%). Het minste enthousiasme is er voor afslankingstabletten, al is dit ook te wijten aan het feit dat minder consumenten dit product aanschaffen in het algemeen. Voor een aantal van de categorieën is 20% van de consumenten bereid om meer te betalen, dit is bijvoorbeeld het geval voor de pasta, de koekjes en algenbier.

Figuur 1: mate van waarschijnlijkheid om producten verrijkt met microalgen te kopen (n=1264)

Welke consumentendoelgroepen zijn het meest enthousiast?

De resultaten tonen aan dat er drie clusters van consumenten geïdentificeerd kunnen worden: de progressieve foodies, de vitale veggies en de veilige smaakzoekers, elk met verschillende kenmerken en voorkeuren met betrekking tot microalgenproducten.

De progressieve foodie probeert graag iets nieuw, bijvoorbeeld nadat hij of zij hierover gelezen heeft in de media of via een influencer. Ze kopen meer dan gemiddeld online en hechten veel belang aan informatie over het eiwitgehalte van producten. Interessante categorieën zijn burgers en proteïnesnacks.
De vitale veggie koopt vaak lokaal of via korte keten. Deze groep hecht het meeste belang aan een eventueel biolabel. Algen zijn voor hen interessant vanuit gezondheids- en kwaliteitsoogpunt. Producten met potentieel zijn vegetarische spreads en algenijs.
De veilige smaakzoeker heeft interesse in algen, zolang de smaak en kleur niet te veel afwijkt van wat hij of zij gewoon is. De pasta biedt hier veel potentieel. Het is belangrijk dat de verpakking van het product veel informatie bevat om het concept van de microalgen te introduceren.

Slotevent

Meer weten over (Vlaamse) microalgen? De website https://vlaamsemicroalgen.be/ biedt antwoord op al je vragen en geeft een overzicht van de verschillende projectpartners.

Op dinsdag 14 mei organiseert het projectteam in samenwerking met andere onderzoekspartners een algendag in Gent. Geïnteresseerden worden uitgenodigd voor een dag met lezingen, proevertjes en netwerken. Inschrijven is binnenkort mogelijk, houd onze LinkedIn pagina in het oog!

Het Maestro project kwam tot stand met steun van de het agentschap landbouw en zeevisserij in het kader van de eiwitstrategie.