De eiwitshift in Vlaanderen | Next Food Chain

U bent hier

Home » Een terugblik op onze evenementen » De eiwitshift in Vlaanderen
 

STUDIEDAG 21 OKTOBER 2022

De eiwitshift in Vlaanderen

Een terugblik

 

De eiwitshift staat voor meer plantaardige eiwitten op ons bord: niet enkel een win-win-win voor mens, milieu en dier maar ook een interessante economische opportuniteit.

Welke ontwikkelingen en kansen komen er aan voor de plantaardige markt? Next Food Chain, het Vlaamse bedrijfsnetwerk rond plantaardige voeding, organiseert samen met het Departement Omgeving een studiedag om een antwoord te geven op die vraag. We richten de schijnwerpers op Vlaanderen: hoe staat het met de Vlaamse eiwitstrategie? Welke trends en innovaties leven er? En hoe kunnen wij ons positioneren binnen de snel groeiende Europese markt?

De studiedag combineert plenaire met break-outsessies en een stevige dosis netwerken. We brengen inzichten uit de hele voedingsketen samen: van boer tot bord. 

Programma

9u15 Start ontvangst met plantaardig ontbijt

10u Aanvang plenair programma met verwelkoming door organisatie en host Ann De Bie

10u20 Plenaire key-notes door Rolf Hiltl van het oudste vegetarische restaurant ter wereld en Claire Bury, Deputy Director General in DG SANTE – European Commission

11u Korte pauze

11u10 Eerste keuze sessie:

  • Eiwitten in de supermarkt: meten is weten: Wanneer is een supermarkt duurzaam? En hoe weet je eigenlijk hoeveel eiwitrijke producten ze verkopen? Verschillende projecten duiken in de data en gaan op zoek naar een gepaste methodologie: 
    • Maarten Corten (Rikolto), Projectmedewerker. Als projectmedewerker bij Rikolto werkt Maarten samen met zijn collega’s aan de rapportering, de campagne en het citizen engagement-traject van Superlijst. Superlijst is een onderzoek dat nagaat hoe supermarkten ons (kunnen) helpen om milieuvriendelijk te eten, nl. de verkoop van dierlijke eiwitten te verminderen, te kiezen voor producten uit duurzame landbouw, en ontbossing en voedselverspilling tegen te gaan
    • Ines Verschaeve (Lidl België), Duurzaamheidscoordinator. Als duurzaamheidscoördinator bij Lidl volgt Ines de algemene duurzaamheidsstrategie op. Dit gaat van topics rond onze CO2-uitstoot verminderen tot het duurzamer maken van ons assortiment. Bij Lidl ijveren we steeds voor de beste prijs-kwaliteitsverhoudingen. De laatste jaren zetten we ook meer in op plantaardige voeding.
    • Jeroen Willemsen (Green Protein Alliance), Innovation Lead Protein Shift at Green Protein Alliance & Founder/Spokesman. Jeroen Willemsen (1972) wordt de Eiwitcommissaris van Nederland genoemd. Zijn missie: in één generatie de eiwitbalans herstellen. De afgelopen 20 jaar werkte Jeroen aan het bouwen van een ecosysteem om de eiwittransitie in Nederland te versnellen. Met zijn ervaring als onderzoeker en ondernemer verbindt hij stakeholders in de keten, van boer tot burger. Jeroen is oprichter van vleesvervangerproducent Ojah (2009), oprichter van de Green Protein Alliance (2017) en initiatiefnemer van de Producentenorganisatie Eiwitboeren van Nederland (2021) en recent ondertekende Nederlandse Green Deal Eiwitrijke Gewassen (2022).
  • Europe - opportunity or treat? - in English. Tijdens de plenaire sessie gaf Claire Bury al een inkijk in de Europese ambities rond plantaardige voeding. In deze sessie duiken we dieper in het Europees perspectief en zetten we een aantal topics extra in de kijker: wetgeving rond benamingen, regulering van de markttoegang en financiering. Deze sessie zal plaatsvinden in het Engels. 
    • Acacia Smith (Good Food Institute Europ), Senior Policy Manager. Acacia's work at The Good Food Institute Europe focuses on securing public funding for sustainable protein research and development. She works with scientists, policymakers and other organisations to build awareness on the role of alternative proteins in meeting climate reduction goals, and on the crucial role of public research and development funding in securing a more sustainable food system. She is based in Brussels, Belgium, and her background is in European environmental policy, climate change, and transport.
    • Huub Scheres (Euvepro, European vegetable protein association), Voorzitter. Dr Huub Scheres is Director Science & Advocacy at IFF and and also serves as president of Euvepro and the Primary Food Producers. Huub is a Board Member of EU Specialty food ingredients. He studied Biology in Nijmegen, holds a PhD in Medical Biology from Maastricht University and held positions as Staff Officer in MNC companies like VION, Akzo Nobel, Genencor/DuPont and since 2021 IFF (www.iff.com). In his 30 plus year career he focused on Advocacy & Regulatory of food, feed and pharmaceutical-ingredients, with a special passion for biotechnology and fermentation-derived proteins. He is also active globally in public affairs networks through trade associations working with governmental organisations , parliament and NGOs. EUVEPRO is the European Vegetable Protein Association, representing the interests of ‎manufacturers of vegetable proteins for human consumption (food) in Europe. 
    • Ronja Berthold (European Vegetarian Union), Policy Manager. Ronja Berthold is a policy manager at the European Vegetarian Union (EVU). Ronja holds a master’s degree in Non-profit Management and Public Governance. Her expert knowledge includes vegan and vegetarian food labelling as well as agricultural and food policies in Germany and the EU. EVU is Europe’s umbrella organisation of vegan and vegetarian societies and associations and as such puts vegetarian topics on the European political agenda.
  • Peulvruchten. Peulvruchten zijn bezig aan een revival, zoveel is zeker! Kikkererwten, gele erwt, sojabonen, witte bonen, linzen,… Drie projecten delen hun interessantste resultaten en werpen een blik op de toekomst. 
    • Jolien Jonckheere (Vlaams Instituut Gezond Leven), Stafmedewerker Gezonde Voeding. Het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw heeft één doel: een gezonder Vlaanderen. We willen mensen op een toegankelijke manier helpen om gezond(er) te leven, en samen met hen en het beleid gezondere leefomgevingen creëren. Jolien Jonckheere is stafmedewerker Gezonde Voeding en werkte mee aan de integratie van gezondheid en milieu in de nieuwe aanbevelingen van de voedingsdriehoek. Vandaag werkt ze mee aan het PEUL-CHAIN project. Dit project wil de consumptie van peulvruchten stimuleren én de lokale productie van peulvruchten verhogen.
    • Elena Lievens (Arteveldehogeschool), Beleidsmedewerker Duurzaamheid en Projectleider KIKET. In het KIKET-project slaan boeren, wetenschappers, verwerkende bedrijven en supermarkten de handen in elkaar om het potentieel van lokale kikkererwten in de praktijk te onderzoeken. We gaan na hoe de teelt een aanvulling kan zijn voor de lokale landbouw, welke de ideale schaalgrootte is en wat de mogelijkheden zijn om kikkererwten te verwerken in voedingsproducten die in de smaak vallen bij de consument. Elena Lievens is beleidsmedewerker duurzaamheid aan Arteveldehogeschool en projectleider van het onderzoeksproject KIKET. Daarnaast is ze mede-oprichtster van EVAvzw (ProVeg Belgium). 
    • Jonas Claeys (Inagro), Project Engineer. Jonas Claeys werkt als onderzoeker bij praktijkcentrum Inagro. ‘Eiwit’ is het centrale thema in zijn onderzoek, met een focus op de teelttechnische aspecten en de productie ervan. Op het Proefplatform Eiwit van Inagro worden verschillende eiwitteelten, zowel herontdekte oudgedienden als nieuwe teelten, beproefd. In het kader van Relanceproject Peapact werden zowel winter- als zomervariëteiten van gele erwten geëvalueerd.
  • Met de gezondheidsbril kijken naar vlees-, vis- en zuivelvervangers. De shift naar slimme eiwitkeuzes is trending. Maar is dit zinvol voor onze gezondheid? Waar moet je bij deze dieetaanpassingen op letten? Welk gamma aan vlees, vis en zuivelvervangers is er vandaag beschikbaar, en hoe maken ze onderdeel van een gezond evenwichtig voedingspatroon? We bekijken enkele ontwikkelingen die we kunnen verwachten en wat de consument ervan vindt. 
    • ​Amy Verbeke (Mosquito In The Room), Mede-oprichtster. Samen met Ariane Louwaege startte Amy Verbeke Mosquito In The Room. Daarmee ondersteunen ze bedrijven, overheden en organisaties om via slimmere voedselkeuzes bij te dragen aan een duurzame toekomst. Met een bijzondere aandacht voor de eiwitshift. Gezondheid én duurzaamheid zijn daarin onlosmakelijk met elkaar verbonden. Amy is gediplomeerd diëtiste en behaalde een master in de milieuwetenschappen. Ze heeft ervaring in de Food Service, werkte op voedselverspilling en is voorzitter van de commissie duurzaamheid van de VBVD (Vlaamse beroepsvereniging van Diëtisten). Ze heeft een passie voor lekker eten en deelt die graag met anderen via lezingen, workshop, artikels en andere fijne vormen van dialoog. 

12u Lunch en infostandjes

13u20 Aanvang namiddag met speech minister Jo Brouns

13u45 Tweede keuzesessie:

  • Eiwitinspiratie uit Nederland. Ook in Nederland staat de Eiwittransitie hoog op de agenda. Boeren slaan de handen in elkaar en richtten een nieuwe organisatie op, de overheid  lanceert initiatieven en ook de bedrijfswereld roert zich. 3 inspirerende verhalen van onze noorderburen. 
    • Jeroen Willemsen (Green Protein Alliance), Innovation Lead Protein Shift at Green Protein Alliance & Founder/Spokesman. Jeroen Willemsen (1972) wordt de Eiwitcommissaris van Nederland genoemd. Zijn missie: in één generatie de eiwitbalans herstellen. De afgelopen 20 jaar werkte Jeroen aan het bouwen van een ecosysteem om de eiwittransitie in Nederland te versnellen. Met zijn ervaring als onderzoeker en ondernemer verbindt hij stakeholders in de keten, van boer tot burger. Jeroen is oprichter van vleesvervangerproducent Ojah (2009), oprichter van de Green Protein Alliance (2017) en initiatiefnemer van de Producentenorganisatie Eiwitboeren van Nederland (2021) en recent ondertekende Nederlandse Green Deal Eiwitrijke Gewassen (2022).
    • Marieke Laméris (Lekker Lupine), Vertegenwoordiger de Eiwitboeren van Nederland en trekker van Lekker Lupine. Eigenaar Proeflab Wageningen, co-founder Lekker Lupine en mede initiator van Eiwitboeren van Nederland. Schreef mee aan Green Deal eiwitrijke gewassen. Marketing, Business Development in Agrofood: Ambities & Strategie concreet maken en verder brengen. Marieke werd in 2020, 2021 en 2022 gekozen tot 1 van de 100 voedselveranderaars van vandaag en gamechangers van morgen.
    • Renze Brouwer (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), Senior Beleidsmedewerker. Renze Brouwer studeerde aan de universiteit van Wageningen en haalde daar een doctoraat in de opleiding sociologie en ruimtelijke analyse. Sindsdien werkte hij als consultant en aan diverse ministeries als beleidsmedewerker. Hij is momenteel projectmanager Nationale eiwitstrategie.
  • Marketing tips & tricks. Sommige merken weten als geen ander de aandacht te trekken. Via slimme marketingcampagnes positioneren ze zich in een competitieve markt. In deze sessie laten we de experts van Garden Gourmet en Heura aan het woord. 
    • Marloes van de Water (Heura Foods), Country manager Frankrijk en Benelux. Marloes van de Water is verantwoordelijk voor de Benelux en Frankrijk voor Heura Foods; één van de snelstgroeiende plant-based merken in Europa. Heura is in 2017 opgericht door Marc en Bernat, vanuit de missie het huidige voedselsysteem te veranderen. Het merk is in slechts 5 jaar uitgegroeid in Spanje tot het nummer 1 merk in de markt. We maken het mensen makkelijk voor plant-based te kiezen met producten die WOW zijn. 100% vegan, gezond (gelijke eiwitwaarde als vlees maar minder vet) en short label. De echt lekkere vlees vervangers opvolgers zijn niet alleen heerlijk van smaak maar ook met de perfecte textuur. Daarnaast onderscheid Heura zich door een unieke communicatiestijl, grote fanbase en is en blijft missie gedreven. Marloes (zelf al sinds haar 10e jaar vegetarier) is na 13 jaar ervaring binnen grote multinationals als Unilever, Jacobs Douwe Egberts en Reckitt Benckiser sinds augustus 2022 verantwoordelijk om Heura groot te maken in de Benelux en Frankrijk.
    • Arthur Duquesne de la Vinelle (Garden Gourmet), Business Manager Benelux. Arthur Duquesne de la Vinelle werkt sinds 2014 bij Nestlé in verschillende rollen waaronder key account manager en brand manager. Met het merk Garden Gourmet verleidt Nestlé al jaren talrijke consumenten in België en het buitenland. Hij studeerde marketing en business engineering aan de universiteit de KULeuven en de Universiteit van Louvain. 
  • Precisiefermentatie. Fermentatie is ouder dan de piramides, maar wist je dat precisie fermentatie één van de technologieën is die de komende jaren de voedingsindustrie op zijn grondvesten zal doen daveren? Op het podium the ProteInn Club, Those Vegan Cowboys en Paleo. 
    • Elsa Lauwers (Paleo), Chief Scientific Officer. Moleculair bioloog Elsa Lauwers behaalde haar doctoraat Université libre de Bruxelles. Na enkele jaren als postdoc en aan de VIB, vervoegde ze in 2021 Paleo als hoofd wetenschappelijk onderzoek. 
    • Stef Denayer (The ProteInn Club), Stakeholder Relations Manager. Manager met een jarenlange ervaring in de milieudienstensector. Bekwaam in Biobased Economy, Cleantech, Circulaire Economie, Energietransitie, Afval & Biomassa, Klimaatbewustzijn en Marketing & Sales Management. Business development professional met een Master of Engineering (chemie) en gespecialiseerde studies in Environmental Management & Technologies aan de KU Leuven.
    • Niko Koffeman (Those Vegan Cowboys), Co-founder. Niko Koffeman stond samen met Jaap Korteweg mee aan de wieg van de Vegetarische Slager in 2010. Na hun succes in de vegetarische burgers richten ze zich vanaf 2020 ook op plantaardige melk via precisie fermentatie met Those Vegan Cowboys. Niko studeerde marketing aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. 
  • Plantaardig innoveren voor de supermarkt. Onze supermarkten hebben stevige ambities: hun plantaardig aanbod gaat omhoog, en snel. Wat zijn de huidige trends? Welke producten liggen er binnenkort in de schappen?
    • Nele De Ras (ALDI Belgium), Specialist Corporate Responsibility. Als Corporate Responsibility Specialist bij Aldi Belgium staat Nele De Ras in voor de coördinatie en implementatie van duurzaamheidsprojecten. Ze neemt naast het topic Moderne Voeding (veggie/vegan) ook Dierenwelzijn, Duurzame Visinkoop en Ontbossing onder haar hoede.
    • François Lambert (GfK), Consultant shopper. François werd geboren in een brouwersfamilie en raakte zo gefascineerd door de wereld van de consumentenproducten. Hij analyseert ondertussen al 22 jaar met een gezonde nieuwsgierigheid het koopgedrag van de Belgische bevolking: de eerste 9 jaren voor retail panel, dan 3 jaar internationale coördinatie van marktonderzoek en momenteel opnieuw met een focus op de Belgische markt. 

14u35 Derde keuzesessie:

  • Smaak en textuur 2.0 via technologie en ingrediënten. Sommige plantaardige producten hebben meer één doel: zo goed mogelijk op echt vlees lijken. Nieuwe technologieën en ingrediënten spelen hierbij een sleutelrol. Proeven we binnenkort het verschil niet meer? 
    • Lore Dewulf (KU Leuven), Wetenschappelijk onderzoeker onderzoeksgroep Meat Technology & Science of Protein-Rich Foods (MTSP) (KU Leuven – Technologiecampus Gent). In het laatste jaar van mijn opleiding 'Master in de Industriële Ingenieurswetenschappen Biochemie' in 2007 heb ik stage gelopen in de onderzoeksgroep voor Technologie en Kwaliteit van Dierlijke Producten (nu Meat Technologie & Science of Protein-Rich Foods (MTSP). Na mijn stage ben ik meteen bij deze onderzoeksgroep aan de slag gegaan. Ik heb onderzoek gedaan naar verschillende onderwerpen waaronder het gebruik van rookcondensaten, procescondities van droog gerijpt vlees,... Momenteel zijn we volop onderzoek aan het doen om vegetarische/veganistische vleesalternatieven te ontwikkelen met optimale structuur, water- en vetbinding door een intelligente keuze van proteïnen, vetten en functionele ingrediënten. 
    • Kesha Broucke (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Wetenschappelijk onderzoeker. ​Keshia Broucke voert momenteel onderzoek uit in kader van haar doctoraat “Interacties tussen myofibrillaire en plant-gebaseerde globulaire eiwitten in een vleesmatrix met nadruk op functionele, nutritionele en sensorische eigenschappen”. Ze is ook betrokken bij meerdere projecten, waarin de nutritionele, functionele en sensorische aspecten van diverse alternatieve eiwitbronnen onderzocht worden. Voorgaand voerde ze onderzoek uit naar de productie van hoogwaardige hybride kookworsten, en het ontwikkelen van een gebruiksvriendelijke tool om de consumentenappreciatie van verscheidene vleeswaren te optimaliseren door analytische parameters te wijzigen. Ze publiceerde verscheidene wetenschappelijke artikels als (co-) auteur en nam deel aan meerdere congressen.
  • Zeewier en micro-algen. Ook in Vlaanderen is de interesse in deze grondstof uit de zee springlevend. Algen als eiwitbron? Absoluut! Maak kennis met een veelzijdige grondstof met verrassende voordelen.
    • Lomme Deleu (VIVES – KU Leuven), Liaison Officer Food. Lomme Deleu is reeds vele jaren gebeten door eten. Na zijn studies als bio-ingenieur, behaalde hij in 2015 een doctoraat omtrent de functie van eieren in cake. Lomme voerde daarna zowel fundamenteel als toegepast onderzoek rond proteïnen: van de specifieke aggregatie tot de geleren en emulgeren binnen zuivelvervanging en bakkerijproducten. Hierbij werden zowel dierlijke als plantaardige proteïnebronnen bestudeerd, waaronder erwt, quinoa en haver. Maar ook andere onderwerpen zoals alternatieve rijsmiddelen, gekiemde granen en de verteerbaarheid van zetmeel kwamen aan bod. Na 10 jaar als onderzoeker werkt Lomme nu als Liaison Officer binnen de Associatie KU Leuven, waarbij hij verschillende onderzoeksgroepen rond voeding van de universiteit KU Leuven en de hogeschool VIVES verbindt. Voor nieuwe onderzoeksprojecten kijkt Lomme hier zowel naar partners in binnen- en buitenland, academisch en industrieel.
    • Kris Heirbaut (Heirbaut aLgriculture), Zaakvoerder. Kris Heirbaut, een 42-jarige melkveehouder die inzet op de eiwittransitie met zijn microalgen. Vanuit de traditionele veehouderij kan een innovatie zich op eigen tempo ontwikkelen. Zo wordt op zoek gegaan naar een betere balans tussen dierlijke en plantaardige productie, een uitdaging die we zeker niet uit de weg mogen gaan!
  • Plantaardig Out of Home. Op kantoor, op een festival, op restaurant,… Het aantal maaltijden dat iemand buitenhuis nuttigt kan snel oplopen. Ook hier groeit het plantaardig aanbod. Enkele cases delen hun bevindingen.
    • Petra Daniëls (Paradise City Festival), Food Curator. Petra werkte 12 jaar in de televisiewereld als producer bij productiehuis De Mensen voor verschillende programma's (waarvan Dieren in Nesten en Blokken misschien de bekendste zijn). Als producer moet je eigenlijk vooral "dingen, mensen en geld regelen". Dat is ze daarna dan ook gewoon gaan doen als freelancer, maar met de nadruk op duurzaamheid. Ze werkt onder andere voor Ecofest (zero waste management op events), Duurzaam Kantoor en Paradise City. Bij Paradise City - 1 van de meest duurzame festivals ter wereld volgens A Greener Festival - is ze food curator.
    • Valentine Boone (Sodexo), Corporate Responsibility Officer. Valentine heeft een achtergrond als diëtiste/nutritioniste. Na enkele jaren bij TCO Service ging ze in 2018 bij Sodexo aan de slag. Hier vervult ze de rol als hoofd duurzaamheid sinds 2021. Sodexo profileert zich met verschillende projecten rond plantaardige voeding.
    • Nick Jacobs (Sligro Food Group), Kwaliteitsmedewerker Quality Assurance ​JAVA Foodservice. Sligro Food Group is actief op de foodservicemarkten in Nederland en België. Dit beursgenoteerde familiebedrijf is een deelnemer van de Green Deal eiwitshift op ons bord en engageert zich om klanten en medewerkers te sensibiliseren over dit initiatief. Nick is sinds de zomer van 2021 kwaliteitsmedewerker bij Sligro Food Group Belgium en opvolger van de Green Deal. Hij deelt hun ervaringen met plantaardige voeding in de groothandel. 
  • Steden aan de macht? Zijn steden de changemakers van de toekomst? Het staat vast dat steden invloed hebben en hier ook gebruik van maken, ook in Vlaanderen. De eiwitshift krijgt een centrale plaats in vele lokale voedselstrategieën.
    • Steven Desair (VVSG), Stafmedewerker lokale voedselstrategie. Sinds 2019 adviseur lokaal circulair voedselbeleid bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. In zijn vrije tijd sociaal ondernemer met passie voor eten en ecologie. (eatmosphere)
    • Kathy Belpaeme (stad Oostende), Beleidsmedewerker voeding. Kathy Belpaeme startte begin 2020 bij stad Oostende als project coördinator voor het Horizon 2020 project Foodshift 2030. Het project beoogt een transitie naar een duurzamer voedselsysteem. Een eiwitshift is een belangrijk thema binnen Foodshift. Sinds najaar 2021  werd Kathy aangesteld als beleidsmedewerker voeding bij stad Oostende. Kathy is geboeid door alle aspecten van voedselproductie en landbouw en is al meer dan 20 jaar geëngageerd bezig met lokale kweek van groenten en fruit. Naast haar eigen moestuin startte zij in Oostende 10 jaar geleden de Biopluktuin, een csa (community supported agriculture), in Stene, waar ondertussen twee bioboeren groenten kweken voor 300 personen. Kathy’s persoonlijk eiwitshift begon zo’n 30 jaar geleden, onder invloed van forellen, de universiteitskantine en een gedreven hobbykok als vriend.
    • Sofie Verhoeven (stad Gent), Projectmedewerker Gent En Garde. In 2014 startte Sofie Verhoeven bij de Dienst Milieu en Klimaat van Stad Gent als projectverantwoordelijke duurzame wijken. Vanuit die functie begeleidde ze enthousiaste Gentenaars bij de ontwikkeling en uitvoering van hun wilde klimaatprojecten. Sinds 1 oktober 2020 maakt Sofie deel uit van het team Gent En Garde, de Gentse voedselstrategie. Binnen dit team werkt Sofie aan de Gentse eiwitstrategie en volgt ze alles op wat met overheidsopdrachten en voeding op school te maken heeft.

15u25 Korte pauze

15u35 Plenaire sessie met afsluitend debat en afsluitende beschouwingen

16u30 Aanvang receptie